Nocne pobudki. Część 1. Niepoprawna organizacja snu.

Artykuł ten skierowany jest do rodziców, których dzieci w środku nocy zamiast spać mają wielką potrzebę, żeby się bawić.

Bardzo często można usłyszeć od znajomych czy zobaczyć na forach internetowych pytania albo nawet krzyki o pomoc:

“Moje 7-miesięczne dziecko nie śpi w środku nocy. Jak sobie z tym poradzić?”

“Co bym nie robiła ono każdej nocy budzi się i nie śpi przez 1,5-2 h”

“Czy roczniak może przestawić dzień i noc? Dlaczego prawie każdej nocy on tak długo czuwa?”

W danym artykule będzie mowa o czuwaniu dzieci w środku nocy (czuwanie wtrącone), kiedy dziecko bez żadnych zauważalnych powodów budzi się i nie zasypia z powrotem przez dłuższy czas. Co więcej, często wygląda na zupełnie wypoczęte i chętne do zabawy albo spokojnie leży przez 1,5-2h niby próbując usnąć, a jednak to mu się nie udaje.

W pierwszej części napiszę, co może stać się powodem nocnych pobudek, jak za pomocą ustalonego rytmu dnia i odpowiednich warunków do snu można poprawić sytuację.

Natomiast w drugiej części będą rozważane psychologiczne powody nocnych pobudek.

Dziecko budzi się w nocy: badania i eksperymenty specjalistów.

Liczne badania specjalistów od naruszeń snu wskazują na to, że czuwanie małych dzieci w nocy jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych problemów wśród dzieci w wieku do 3 lat. Dane wskazują, że około 20% dzieci w wieku od 1 do 2 lat budzi się w nocy i czuwa częściej niż 5 razy w tygodniu, a 26% dzieci, które ukończyły 3 lata, budzi się, co najmniej 3 razy w tygodniu.

Według obserwacji specjalistów - pediatrów, neurologów, osteopatów i psychologów - jest to bardzo częsty powód wizyt u lekarza i niepokoju rodziców. Z reguły, jeśli nie stwierdzono żadnych problemów natury neurologicznej diagnoza brzmi: “bezsenność pierwotna”. Stosuje się wtedy leczenie farmakologiczne, a niekiedy masaż. Aczkolwiek lekarze nie gwarantują poprawy jakości snu.

O czym świadczy czuwanie w nocy?

W różnym wieku czuwanie w nocy wygląda inaczej. W wieku 1,5 miesiąca niemowlę może zupełnie przestawiać dzień i noc, w wieku 6-14 miesięcy dziecko potrafi przez 2-3 godziny doskonalić nowe umiejętności - siadanie, raczkowanie, wstawanie, gaworzenie, natomiast w wieku 15 miesięcy może już zachęcać mamę do zabawy itd.

Na podstawie badań przeprowadzonych przez specjalistów od naruszeń snu dzieci i obserwacji konsultantów od problemów ze snem została stworzona poniższa tabela, w której podane są powody nocnego czuwania wynikające z niepoprawnej organizacji snu.

Druga część tabeli obejmująca powody psychologiczne będzie przedstawiona w kolejnym artykule.

PrzyczynaJak wygląda?Jak pomóc?
Zbyt wiele drzemek dziennychW dzień dziecko śpi dłużej niż powinno, w wyniku czego w nocy czuwa zamiast spać.Prowadzić dziennik snu. Wybudzać dziecko delikatnie, jeśli śpi dłużej niż 2 godziny pod rząd.
Przeszkadza światłoŹródło światła (nawet lampka nocna) może przeszkadzać dziecku spać.Przy usypianiu gasić wszystkie źródła światła, w razie potrzeby zostawiać rozsunięte zasłony.
Zbyt późne usypianie na sen nocnyZegar biologiczny dziecka ustalony jest na usypianie między 19 a 21 i pobudkę między 6 a 8 rano.Usypiać przed 21. Pilnować czasu czuwania, nie pozwalać czuwać zbyt długo.
Nie potrafi usnąć samodzielnieDziecko zasypia wyłącznie na rękach, ma być lulane, usypia przy piersi albo z buteleczką.Nauczyć samodzielnego zasypiania.
Brak ustalonego rytmu dnia przystosowanego do wieku dzieckaDziecko przyzwyczaja się do spania o tych samych porach dnia. Przy częstych zmianach rytmu dnia dziecko się przewzbudza.Ustalić rytm dnia odpowiedni dla wieku dziecka, uważnie je obserwować i usypiać już przy pierwszych oznakach zmęczenia.
PobudzeniePrzed snem dziecko się nie wycisza, aktywnie się bawi, wybudza się w procesie usypiania.Godzinę przed snem zaczynać proces wyciszania spokojnymi zajęciami, wygaszaniem światła. Wprowadzić taki rytuał, który będzie się dziecku kojarzył ze snem.
Fizjologiczne potrzeby i dyskomfortGłód, pragnienie, nieprzyjemne otoczenie, zbyt gorąco, duszno, zimno, uwierające szwy na piżamie itp.Pilnować, by dziecko dostawało w dzień wystarczającą ilość wody i kalorii. W sypialni powinna być niewysoka temperatura (18-22 stopnie), świeże powietrze, ubranka powinny być wygodne do spania. Należy sprawdzać w nocy czy dziecku nie jest zbyt gorąco albo za zimno.

  1. Najbardziej rozpowszechniony przypadek - za dużo drzemek dziennych. Jeśli dobowa norma snu jest rozłożona nierównomiernie i dziecko śpi w dzień zbyt długo, to budząc się w nocy czuje się już wystarczająco wyspanym.

  2. Przeszkadzające światło - rodzice włączają światło, zabierają obudzone dziecko do jasnego pokoju, zostawiają włączoną lampkę przez całą noc lub świecą komórką itp. Mózg dziecka odbiera to wszystko jako sygnał do pobudki.

  3. Zbyt późne usypianie na sen nocny. Bardzo długi czas czuwania prowadzi do przewzbudzenia, z którym system nerwowy nie jest w stanie sobie poradzić. Najdłuższe fazy głębokiego snu, który zapewnia niezbędną regenerację i odpoczynek przypadają z reguły na okres między godziną 19. a północą. Gdy niemowlę nie dostaje 3-4 godzin snu przed północą, przewzbudzenie może stać się powodem pobudek i przeszkadzać w zasypianiu.

  4. Brak umiejętności samodzielnego usypiania. Jeśli dziecko zasypia tylko po spełnieniu pewnych czynników, jak lulanie, leżenie obok mamy, przystawienie do piersi, podanie butelki, to podczas pobudki potrzebuje ono tych samych warunków, by ponownie zasnąć. Dziecko reaguje strachem, kiedy budzi się samo w łóżeczku, chociaż przecież zasypiając miało mamę obok siebie. Okazuje wtedy niezadowolenie, bardzo chce spać, ale zdążyło się już wybudzić całkowicie. Teraz jest w stanie zasnąć tylko tak, jak zwykle - lulane, przy piersi itd.

  5. Brak odpowiedniego dla wieku rytmu dnia, brak ustalonej godziny zasypiania, braki snu i odpoczynku. Biologiczny zegar dziecka kieruje rytem dobowym, zgodnie z którym pobudka rano i usypianie wieczorem mają się odbywać o tych samych porach. Kiedy rytm dnia nie jest dopasowany do wewnętrznego rytmu dobowego (zarazem do czynności hormonalnych, temperatury ciała, ciśnienia i ogólnego systemu funkcjonowania) dziecku trudno jest zasnąć, kiedy go usypiają. Przemęcza się, przez co w nocy może się budzić.

  6. Przebudzenie podczas usypiania. Zdarza się, że rodzice niechcący rozbudzają dziecko próbując uśpić je wszelkimi sposobami np. lulają, śpiewają, zbyt emocjonalnie opowiadają bajkę. Zdarza się, że pozwalają dziecku się bawić, uciekać z sypialni, myśląc, że jeszcze nie chce ono spać, że nie jest zmęczone. W rzeczywistości dzieci powyżej roku potrafią “ukrywać” oznaki zmęczenia i często wieczorem wcale nie wyglądają na zmęczone (a przecież taki maluszek nie może nie być zmęczony po całym dniu). W takiej sytuacji organizm produkuje hormon: kortyzol (i zwiększeniem aktywności walczy ze zmęczeniem i sennością). Kortyzol aktywuje pobudzające mechanizmy w organizmie, dlatego im dłużej dziecko nie śpi, tym trudniej będzie mu zasnąć. A budząc się w nocy maluszek nie jest w stanie usnąć z powrotem z powodu nie przetrawionego pobudzenia.

  7. Wśród innych częstych powodów nocnych pobudek są potrzeby fizjologiczne (głód, pragnienie) albo dyskomfort (zimno, gorąco i duszno, swędzenie albo ból podczas ząbkowania, chrapanie i utrudniony oddech). Dziecko budzi się i czuwa w nocy, a jeśli tych powodów jest kilka jednocześnie (np. maluszek chce siku i odczuwa dyskomfort) to często póki rodzice zrozumieją, o co chodzi, dziecko całkowicie się wybudza.

W następnym artykule omówimy, co robić, jeśli rodzina dba o wszystkie zasady zdrowego snu, a dziecko wciąż czuwa w nocy. Rozważymy, jak emocje w rodzinie i psychologiczny komfort wpływają na sen maluszka.

Wsparcie

To dzięki darowiznom Moich Czytelników mogę rozwijać sen-dziecka.pl i dzielić się wiedzą również z Tobą. Dołącz do grona wdzięcznych czytelników i pomóż innym maluchom i ich rodzicom!

  • Inna kwota:
Wspieram
PayPal Credit Card Badges

Komentarze

Witam, będę wdzięczna za udostępnienie symulatora. Nie wiem jak się zalogować żeby z niego korzystać. Moja córka (13 miesięcy) zaczęła się wybudzać w nocy i ma problem z zaśnięciem pomiędzy 2-4 rano. Przyczyną jest pewnie przestawienie jej na 1 drzemkę. Chce się z tego wycofać i wrócić do dwóch drzemek ale nie wiem teraz jaki plan jej zaproponować. Czy budzić ją o 7 jak do tej pory czy o 8. W tej chwili w związku z tym brakiem snu w nocy pozwalam jej dłużej pospać, śpi nawet do 9:30. Dzięki temu też łatwiej dotrwa do 13:30 kiedy kładę ją na jedną drzemkę, śpi 1,5 godziny mniej więcej do 15stej i potem 19:30 ją kąpiemy i jakoś 20 idzie spać. Nie mam przekonania, że jest to dobry plan. Z góry dzięuję za Pani pomoc. Pozdrawiam, Magda Deszczyńska z Poznania

Dzień dobry, skorzystać z symulatora można tylko logując się przez fb. Zgłosiłam mężowi pomysł o rozszerzenie możliwości, ale nie wiem na razie co i kiedy się zmieni :) 13 miesięcy dla większości dzieci jest za wcześnie na przejście na jedną drzemkę, średni wiek przejścia na jedną drzemkę to 15-18 miesięcy. 4 godziny pierwszego czuwania jest za krótko dla planu dnia z jedną drzemką i w tym wieku 1,5 godziny przy jednej drzemce też jest za krótko, dodatkowo to co Pani piszę - nocne pobudki i problem z zaśnięciem w drugiej połowie nocy. Wszytsko wskazuje na to, że powinniście wrócić do planu dnia z 2 drzemkami. Przykładowy plan dnia - 7:00 pobudka, 10:30 drzemka 1, 15:00 drzemka 2, 20:00 sen nocny. Trzymam za Was kciuki i życzę powodzenia! :)

Też bym powiedziała, że dla 13 miesięcznego dziecka taki plan dnia może być nieodpowiedni. Symulator jest dostępny po zalogowaniu się przez Facebooka.

Dzień dobry. Mój syn 5ciomiesięczniak raczej śpi więcej niż mniej od początku swojego życia. Obecnie też ma około 4 drzemek po 30-60 minut oraz jedną okołopołudniową około 1.5-3h. Wieczorem jest usypiany koło 19 (sam się domaga, jest kąpiel, pierś i spanie). Nie umie zasnąć sam. W nocy wstaje na jedzenie (jest bardzo głodny) okolo 2-4 razy, co 3-5h. Z tego pobudka około 3-4 jest ponad godzinna, bo dziecko jest w pełni obudzone. Czy są się coś zrobić z tą długą pobudką? Czy powinnam skrócić drzemki w ciągu dnia? Z tej długiej syn wybudza się sam a obudzony wcześniej potrafi płakać.

Dzień dobry. Długo pracowaliśmy nad planem dnia naszej córki i "walczyliśmy" o regularny sen. Dziś córka ma 7,5 miesiąca, trzecią drzemkę już wykluczyła budząc się z niej po paru minutach, ciężko ją uśpić 3. raz w ciągu dnia. Śpi z reguły około 2,5h łącznie w ciągu dnia między 6 a 18 kiedy idzie spać (później nie daje rady przez brak drzemki pomostowej, druga kończy się max o 14). Zasypia od kilku miesięcy leżąc w łóżeczku przyłączonym do naszego, leżąc twarzą do mnie, zwykle bez najmniejszego problemu. Nie jest hiperaktywna, jest wyciszana, rolety zaciemniające opuszczone, w nocy nie świeci się żadne światło, nie ma miśków w łóżeczku, jest delikatny szum, pokój wywietrzony, ogólnie wszystko co możliwe, żeby zapewnić córce i nam spokojny sen. Końcem stycznia dostała zapalenia ucha, wtedy głównie spała, później układaliśmy dobę na nowo ale bez większych problemów. Z tym wyjątkiem, że przez pierwsze 2 tygodnie od wyleczenia budziła się z zegarkiem w ręku co 1h. Do dziś budzi się 4-7 razy w nocy. Najważniejsza chyba informacja, którą pominęłam- zapalenie ucha było prawdopodobnie przez ząbkowanie, które bardzo się dłuży i nie ma ani jednego zęba a córka całe dnie drapie się i bije po buzi. Również w nocy budzi się łapiąc za buzię, z jękiem. Jedyne co pomaga, żeby poszła znów spać, to pierś. W ten sposób drapie dziąsła, trochę się napije i wraca do spania po kilku minutach. Nie "łapie" aktywności, więc uważam że to nie jest problem zbyt wczesnego snu, słychać wręcz zmęczenie w tym jęku, ona chciałaby dalej spać. Nie pomaga np. podanie niekapka, który obecnie bardzo lubi gryźć, chłodna woda też. Wieczorem potrafi budzić się co 40 minut, czasem już zostaję w pokoju bo nie ma sensu wychodzić. Czy istnieje jakiś sposób, żeby oduczyć tego nocnego ssania? Córka sporo przytyła od tego podjadania :) nie jest to więc zapotrzebowanie na kalorie, w dzień sporo je, dwa razy dziennie dostaje też stałe posiłki które chętnie zjada. Martwię się, bo za 2 miesiące chciałabym już nie karmić, a nie mam pojęcia jak odstawić dziecko, które 7 razy w nocy zasypia tylko dzięki piersi. Nadmieniam, że w ciągu dnia NIGDY nie zasypia przy jedzeniu, odkąd skończyła miesiąc. Po prostu nie działa to na nią. Uważam, że pierś stanowi ukojenie i zaspokaja chęć pogryzienia czegoś. Wcześniej budziła się już tylko raz w nocy, po podaniu nurofenu na noc, zwykle ze dwa razy, ale trzeba pamiętać, że działa on parę godzin. Proszę wybaczyć przydługi komentarz :) chciałam nakreślić problem. pozdrawiam.

Niestety, nie jestem w stanie odpowiedzieć na Pani zapytanie w komentarzu, bardzo proszę napisać do mnie na liza@sen-dziecka.pl, umówimy się na rozmowę i przegadamy Waszą sprawę ;)

Prosze o pomoc gdyz psychicznie jestem juz wykonczona. Moja 10 miesieczna coreczka spi w lozeczku tylko w nocy ale zanim ja odloze mija czasem 1,1.5 h i czasem z takim efektem ze po pol godziny lub godzinie znowu sie wybudza. W Nocy budzi sie nadal co 2 godz a czasami i czesciej. W ciagu dnia nie zasnie w wozku nie zasnie w aucie, musi byc lozko musi byc cyca a ja juz nie dam rady, nie moge jej odlozyc bo ona orzez cala drzemke ssie piers az jest cala spocona. Duzo czytalam na ten temat ale nie wiem co mam zrobic by spala w nocy dluzej i bym mogla miec czas dla siebie w ciagu dnia bezpiecznie odkladajac ja do lozeczka. Dziekuje za pomoc

Potrzebowałabym więcej informacji o Waszej sytuacji i o planie dnia, który ma córka.

Moja córka ma 18tyg, zawsze ładnie spala. Wcześniej były dwee pobudki na mleko teraz tylko jedna koło 4-5 niestety od pewnego czasu zaczęła się budzić koło 3-4 i nie chce spać tylko się bawi, gada.potem zasypia i śpi do 7. Mała idzie spać koło 19-19.30. w dzień przeważnie ma dwie drzemki poranna od 9.30-11 potem koło 13-15 i do 19 jest aktywna, chociaż koło 18.30 już chce spać, a jak w międzyczasie chciałabym ją na drzemkę położyć, zeby poszła spać koło 20-21 to nie ma opcji i się męczy do tej 19. Swój rytuał ma. Zawsze kąpiel kolysanka, przygaszam światło. Kiedyś próbowałam przetrzymać do 20-21 to zasypiała na rękach :( czy jest jakaś rada żeby inaczej to wyglądało?? I np poszła spać koło 20-21?? Czy samo jej się to zmieni?

Częściej w tym wieku widzę 3-4 drzemki (zależy od długości drzemek). Nocne czuwanie może być związane właśnie z tym, że nie ma tej ostatniej popołudniowej drzemki, kiedy okazuje zmęczenie. Myślę, że gdyby miała wieczorem ostatnią krótką drzemkę, to na noc mogłaby zasypiać później i może przestałaby czuwać w nocy.

Zostaw komentarz